Rzeźba Nawiedzenia z portalu w Reims

Fotografia: Rzeźba Nawiedzenia z portalu w Reims

Autor nieznany
Ok. 1252 - 1275 r, sztuka gotycka, środkowy portal fasady katedry w Reims, Królestwo Franków
Rzeźba z kamiennego bloku beżowego wapienia
Katedra Notre-Dame, Reims, Francja

Źródło fotografii:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Reims6.jpg

Schodkowe, szerokie obramienie centralnego portalu na zachodniej fasadzie katedry.
W uskokach obramienia po prawej, bliżej wejścia Maria, przed nią święta Elżbieta.
Stoją zwrócone lekko ku sobie, plecami przylegają do kolumn.
Każda z delikatnie ugiętą prawą nogą, stoi na wielobocznym cokole, zawieszonym nad bazą kolumny.
Na cokołach kładą się miękko dolne brzegi sukni.
Długie, głęboko drapowane szaty, opływają ciała.
Płaszcze częściowo okrywają ich głowy i spływają na ramiona.
Drobno żłobione, puszyste, falujące włosy Marii z przedziałkiem po środku.
Twarz pełna, owalna. Wypukłe linie tworzą łuki brwi.
Oczy bez zaznaczonych źrenic. Nos drobny.
Usta małe, pełne, między wargami zarysowane falistą linią.
Na szyi obręcz z małym plecionym kółkiem.
Lewa ręka lekko uniesiona.
Przedramię opina  poła płaszcza, tworząc rodzaj pomarszczonego rękawa.
Koniec poły spływa pod piersiami na prawe biodro.
Maria podtrzymuje go drugą dłonią. Tkanina okrywa jej dłoń i spływa z boku, wzdłuż uda.
W dłoni lekko opuszczona gruba, niewielka książka, podtrzymywana za dolną część grzbietu. Płaszcz na głowie Elżbiety podwójnie złożony.
Pod nim wystaje drobno marszczona chusta, obwiązana tuż nad czołem.
Spod niej pod płaszcz spływają długie, falujące włosy. Twarz owalna.
Brwi szerokie. Podpuchnięte, podkrążone oczy  bez zarysowanych źrenic.
Policzki lekko zapadnięte. Przy płatkach wąskiego nosa wyraźne bruzdy.
Biegną w stronę lekko opuszczonych kącików wąskich ust.
Broda lekko zadarta. Ręka po lewej uniesiona do błogosławieństwa.
Płaszcz zsunięty do łokcia. Pod jego fałdami od tyłu przeciągnięta druga poła płaszcza.
Szerokim pasem przełożona na prawo i zawiązana pod pachą.
Ręka z prawej wsparta nad biodrem.
Spod sukni Elżbiety i Marii wystają czubki butów.

    Obecnie jeden z bucików Marii jest obłamany. Uszkodzeniu uległy też dłonie obu kobiet. Grupa Nawiedzenia sąsiaduje na prawym ościeżu portalu z dwufigurową grupą Zwiastowania. Po przeciwnej stronie, na lewym ościeżu, również ustawiono cztery figury.
Ilustrują scenę Ofiarowania Jezusa w świątyni. Dopełnieniem programu ikonograficznego jest figura Madonny z Dzieciątkiem, ustawiona na filarze środkowym, pomiędzy skrzydłami drzwi. Poszczególne grupy różnią się stylistycznie ze względu na czas powstania i twórców. Różnice zauważamy w sposobie modelowania szat czy stopniu naturalności przedstawionych postaci. Grupa Nawiedzenia jest podawana jako wybitny przykład nawiązania w średniowieczu do rzeźby antycznej. Inspirację antykiem odnajdujemy w regularnych rysach twarzy Marii, drobno drapowanych szatach oblepiających sylwetki kobiet oraz kontrapoście, czyli ustawieniu postaci w taki sposób, aby ciężar ciała opierał się na jednej nodze.

Audiodeskrypcja: Marta Golik-Gryglas, Barbara Szymańska
Fundacja Audiodeskrypcja
www.isztuka.edu.pl

Źródła  i polecane strony:
Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, 2000.

José Pijoan, Marek Machowski, Sztuka gotycka we Francji [w:] Sztuka świata, t. 4, Warszawa 1990.

Reims-Cathedral
http://www.reims-cathedral.culture.fr

Przejdź do audiodeskrypcji i analizy wybranego dzieła

Grantodawcy

Logotyp programu Kultura Dostępna oraz Narodowego Centrum Kultury
Wschodzący Białystok - logotyp miasta Białystok
Żubr - logotyp Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego
Logotyp Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego