Autor nieznany
Ok. 3100 rok p.n.e. - Starożytny Egipt, Okres I dynastii, Stare Państwo, Świątynia Horusa, Nechen - dzisiejsze Hierakonpolis, Egipt
Relief z szarogłazu
Wysokość 64 cm, Szerokość 42 cm, grubość 3 cm
Muzeum Egipskie w Kairze, Egipt
Źródło fotografii:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Narmer_Palette_smiting_side.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Narmer_Palette_serpopard_side.jpg
Kamienna tarcza w kształcie odwróconego trójkąta o obłych narożnikach.
Po obu stronach poziome pasma misternie rzeźbionych reliefów.
W górnych segmentach, po bokach tarczy, głowy o półokrągłych rogach.
Zewnętrzne rogi uwypuklają narożniki tarczy.
Pod rogami sterczące, spiczaste uszy.
Wyżłobiony kontur owalnych twarzy i eliptycznych oczu. Wypukłe brwi, szerokie nosy, pełne usta.
Między rogatymi głowami, obrazkowy hieroglif imienia króla Narmera, wpisany w prostokątną, uproszczoną fasadę pałacu - "SEREH.
W górnej części, bokiem sum - "NAR" z promieniami rozchodzącymi się skośnie nad i pod głową. W dolnej, pośród wysokich filarów, pionowo dłuto z szerokim ostrzem - "MER".
Poniżej segmenty przedstawiające podboje Króla Narmera - dwa na awersie, trzy na rewersie. Twarze i nogi większości postaci z profilu, tułowia frontalnie.
Na awersie, w wysokiej, zwężającej się ku górze koronie górnego Egiptu, wysoka postać Króla Narmera w tunice i w fartuszku.
Od pasa do kostki zwisa ogon byka.
Wyżłobione migdałowe oko, kontur twarzy ze spiczastą bródką, ścięgna na muskularnych rękach
i nogach.
Król stoi boso w lekkim wykroku. Lewą dłonią trzyma za włosy klęczącego tyłem jeńca.
W prawicy uniesiona maczuga.
Przy brodatej twarzy jeńca zwróconej ku władcy, hieroglif: harpun nad prostokątem z falistymi żłobieniami.
Wyżej, przed twarzą króla sokół Horus na łodygach papirusu wyrastających z pasma ziemi.
Sokół Na linie za nos trzyma głowę brodatego mężczyzny.
Za królem pomniejszona postać urzędnika z sandałami i dzbanem.
Przy nim hieroglif: siedmio-płatkowa rozetka nad odwróconym dzbanem.
Poniżej króla, w dole tarczy dwaj jeńcy z rozrzuconymi na boki rękoma i nogami.
Po prawej hieroglif: łodygi połączone pąkiem, po lewej prostokąt obwiedziony geometrycznym wzorem.
Na rewersie, od lewej król w niskiej koronie dolnego Egiptu, z wysoką tylną częścią.
Z przodu koronę wieńczy spiralna wypustka.
Przed twarzą króla hieroglificzne imię w postaci ryby i dłuta.
W opuszczonej lewej dłoni władcy maczuga, w prawej krótki, trój-rzemienny bicz.
Za królem, sięgający do wysokości jego biodra, urzędnik z sandałami.
Przed jego głową hieroglif: sześcio-płatkowa rozetka nad odwróconym dzbanem.
Nad nim pionowy prostokąt z figurą na podobieństwo dużej litery „A”.
Przed królem drugi urzędnik, w długiej peruce, odziany w zwierzęcą skórę.
Z lewego ramienia na sznurze zwisają dwa przedmioty o kształcie podkowy.
Podobny przedmiot razem z trapezem o zaokrąglonych górnych narożnikach składa się na hieroglif przy głowie urzędnika.
Przed urzędnikiem, profilem pochód czterech mniejszych mężczyzn ze sztandarami.
Dwa sztandary zwieńczone sokołami, trzeci małym psem, czwarty elementem o kształcie zwierzęcego łożyska.
Pochód zmierza ku dwum rzędom martwych jeńców ze skrępowanymi rękoma.
Ich odcięte głowy spoczywają między nogami.
Nad jeńcami kontur łodzi z hieroglifami harpuna, naczynia, sokołów i drzwi.
Centralny segment zdobią dwa umięśnione, mityczne seropardy na czterech łapach.
Długie, splecione spętane szyje, za liny trzyma dwóch pochylonych mężczyzn.
Między szyjami okrągłe zagłębienie.
W dole tarczy byk taranuje łukowaty mur.
Kopytami depcze długowłosego, nagiego mężczyznę ze sterczącym penisem.
Przed rogami byka, hieroglif: trapez z dwiema wieżyczkami.
Paleta przedstawia czas, gdy małe osady i państewka tworzące dwa królestwa, Dolny i Górny Egipt zjednoczył w jedno państwo monarcha-faraon imieniem Menes (identyfikowany z królem Narmerem). Paleta jest przykładem kanonu ukazywania twarzy i nóg z profilu, tułowia frontalnie. Kształtowanie się społeczeństwa klasowego i wprowadzanie monarchii, znalazło swój wyraz w przedstawianiu władcy jako niemal dwukrotnie większego od otaczających go ludzi. Hieroglify określały przynależność, tytuły i stanowiska postaci. Do dziś trwają spory o ich prawidłowe odczytanie. Paletę króla Narmera uważa się za najstarszy odnaleziony zabytek piśmienniczy ówczesnych czasów. Zze względu na duże wymiary przypisuje się jej funkcję ceremonialną. Mniejsze, ubogo zdobione i powszechnie spotykane palety Ze względu na istniejące w nich zagłębienia do rozcierania składników do makijażu, posiadały funkcję użytkową.
Audiodeskrypcja: Marek Kotula, Barbara Szymańska
Fundacja Audiodeskrypcja
www.isztuka.edu.pl
Źródła i polecane strony:
K. Myśliwiec, Starożytny Egipt - Architektura i rzeźba, [w:] Sztuka świata, t. 1, Warszawa 1989.
N. Grimal „Dzieje starożytnego Egiptu”
http://www.narmer.pl/index.htm
http://egypt-grammar.rutgers.edu/Artifacts/Narmer%20Palette.pdf
http://mnk.pl/images/upload/o-muzeum/wydawnictwa/Notae/TOM%20III_IV/K.%2...
http://www.ancient-egypt.org/history/early-dynastic-period/1st-dynasty/h...
