Autor nieznany
Ok. 421 - 405 r. p.n.e., sztuka grecka, klasyczna, Świątynia Erechtejon, Akropol, Ateny, Starożytna Grecja
Rzeźba z kremowo-beżowego marmuru
Wysokość 223 cm, szerokość 63 cm, głębokość 56 cm, wysokość muru 131 cm
The British Museum, Muzeum Brytyjskie, Londyn, Wielka Brytania
Źródło fotografii:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4d/Porch_of_the_Caryati...
Przy bocznej – południowej – ścianie świątyni, ganek na planie prostokąta.
Od frontu i po bokach ganku mur.
Na nim, na płaskich kwadratowych płytach, sześć figur dziewcząt – kariatyd – w długich szatach i dekoracyjnie upiętych włosach.
Na głowie każdej niski kielich kapitelu.
Obwiedziony jest dwoma pasmami ornamentów.
W dole wąskie perełkowanie, w górze szeroki kimation obłych, odwróconych łez.
Kapitele podtrzymują trzyczęściowe, ozdobne belkowanie płaskiego dachu.
Z przodu ganku cztery kariatydy, dwie kolejne po bokach.
Wszystkie zwrócone są w naszą stronę.
Trzy kariatydy po lewej, stoją z lekko zgiętą prawą nogą.
Wokół drugiej, wyprostowanej, spływają gęste fałdy grubej tuniki - peplosu.
Pozy trzech kariatyd po prawej – w lustrzanym odbiciu.
Jedna z nich, bliżej środka, z warkoczem tworzącym wianek wokół podstawy kapitela.
Z tyłu głowy dwa warkocze podkreślają linię wianka.
Spod nich spływa zapleciony gruby kłos, poniżej karku spięty klamrą.
Nad niskim czołem do wianka biegnie krótki splot.
Po jego bokach fale zaczesanych włosów.
Twarz owalna. Łagodne łuki brwiowe, wąskie powieki.
Migdałowe oczy ze źrenicami zaznaczonymi wklęsłą powierzchnią. Nos prosty, szeroki. Małe, wydatne usta lekko rozchylone. Policzki pełne.
Na szyi pierścień fałdu.
Zza uszu na szerokie ramiona wypuszczone długie loki.
Na barkach płaskie róże spinające tunikę z końcami obszernej peleryny - himationu.
Tunika wywinięta na dekolcie, kładzie się miękko na szeroko rozstawionych, krągłych piersiach. W pasie podwinięta, luźną fałdą opada wzdłuż bioder.
W dole spod jej grubych fałd wystają czubki sandałów na grubych podeszwach.
Figury kariatyd są bardzo podobne do siebie, jednak nie są identyczne. Opisana znajduje się obecnie w Muzeum Brytyjskim w Londynie. Pięć pozostałych – w Muzeum Akropolu w Atenach.
Rzeźby kariatyd z południowego ganku Erechtejonu, jak i sama budowla, są w znacznym stopniu zniszczone. Nie ocalały ich ręce poniżej łokci. Częściowo okruszone są także twarze i szaty. Drobne uszczerbki znaczą rzeźbę na włosach i kapitelach. Ornamenty portyku zachowały się szczątkowo.
Od 1979 roku na murach ganku znajdują się repliki kariatyd.
Figury dziewcząt zastępujące kolumny w unoszeniu dachu budowli to rzadkie rozwiązanie w architekturze greckiej. W inskrypcjach odnalezionych w Erechtejonie rzeźby dziewcząt nazwane są „korami”. Ich popularna nazwa, „kariatyda”, przyjęta została w późniejszym okresie dla podobnych rozwiązań stosowanych w budownictwie.
Erechtejon był świątynią Ateny, Posejdona oraz legendarnych władców Aten, między innymi króla Kekropsa. Południowy portyk miał znajdować się nad jego grobem. Stojące figury dziewcząt w uroczystych peplosach i dekoracyjnie upiętych włosach mogły przywoływać postacie ofiarnic, które poświęceniem życia oddają hołd zmarłemu bohaterowi.
Audiodeskrypcja: Agnieszka Kramza, Barbara Szymańska
Fundacja Audiodeskrypcja
www.isztuka.edu.pl
Źródła i polecane strony:
http://www.theacropolismuseum.gr/en/content/erechtheion
http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/gr/c/c...
http://www.wiw.pl/kulturaantyczna/twardecki/termin.asp?et=00182
http://www.nytimes.com/2014/07/08/arts/design/caryatid-statues-restored-...
https://pl.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/greek-ar...
http://www.fairfield.edu/academics/schoolscollegescenters/collegeofartss...
https://100falcons.wordpress.com/2008/02/17/statues-of-shame/
