Piramida Chefrena i Sfinks

Fotografia: Piramida Chefrena i wielki Sfinks

Architekt Anchhaf, budowniczy faraona Chefrena
Ok. 2520- 2494 r. p.n.e., Stare Państwo, IV dynastia, Giza, Egipt
Schodkowa świątynia grobowa o kształcie ostrosłupa na kwadratowej podstawie
Ściany nachylone pod kątem około 53 °
Piramida z dwiema komorami połączonymi korytarzami
Kamienne bloki pustynnego piaskowca z półwyspu Synaj o masie ok. 5 mln ton; 2,5 ton każdy
Podstawa z pierwotnej skały białego kalcytu
Wierzchołek obłożony płytami okładziny z czerwonego granitu z okolic Abu Simbel, o maksymalnej wadze 7 ton
Wysokość piramidy 143,5  m, obecnie 136 m
Podstawa o boku ok. 215 m
Wysokość sfinksa 20 m, długość około 74 m
Giza, Egipt

Źródła fotografii:
Wikimedia
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Great_Sphinx_of_Giza_0908.JPG?us...
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Great_Sphinx_o...
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Great_Sphinx_o...
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Cheops-Pyramid...

Na płaskowyżu z czworokątnej podstawy ku niebu wznosi się gigantyczna bryła piramidy schodkowej.
Łagodny wierzchołek obłożony płytami gładkiej okładziny z jasnoczerwonego granitu, zarysowuje się na tle nieba.
Wokół każdej z czterech ścian piętrzy się około 135 stopni odpowiadających ilości 596 współczesnym schodom.
Do piramidy prowadzą dwa wejścia.
Pierwsze od strony północnej, umieszczone na wysokości 11 m od poziomu gruntu.
Drugie w ziemi w odległości kilku metrów od piramidy z korytarzem z komorą o długości ok. 10 m, szerokości ok. 3 m, wysokości ok. 3 m.
Oba niskie korytarze prowadzą do komory grobowej o długości 14 m, szerokości 5 m,
wysokości 7 m.
W obu komorach dwuspadowe sufity.
Dolna część komory grobowej wykuta w pierwotnej skale kalcytu.
Na jej końcu czarny, granitowy sarkofag.
Pokrywa oparta o zachodnią ścianę, tuż za skrzynią.
Na południowej granitowej ścianie wielka inskrypcja:
"Scoperta da G. Belzoni 2 mar. 1818" -
Odkryta przez G. Belzoniego 2 marca 1818.
Dolna linia podstawy piramidy o gładkich, pionowych bokach, odgranicza ją od otaczającej przestrzeni.
Od północy, w odległości 300 metrów od piramidy monolityczny sfinks wykuty w zrębie skalnym. Ogromne ciało lwa z mniejszą głową króla Chefrena - symbol siły i mądrości.
Zwrócony jest na wschód - w mitologii kierunek z którego przypływa mądrość, uzdrowienie oraz zbawienie.
Łapy miękko zakończone. Między nimi stela snu Totmesa IV.
Ciało sfinksa formują poziome warstwy kamienia.
Do wnętrza prowadzą trzy wejścia.
Głowę i czoło osłania chusta nemes, założona za lekko odstające, duże uszy.
Z przodu końce chusty ze żłobionymi paskami opuszczone wzdłuż szyi.
Ich skośna linia powtarza skośną krawędź piramidy.
Na chustę założona obręcz.
Od niej nad czołem kładzie się ureusz - święta kobra, symbolizująca „oko słoneczne”.
Gładka, młodzieńcza twarz króla o wysokich kościach policzkowych zwrócona przed siebie.
Pod wąskimi łukami brwi, duże migdałowe oczy. Pełne, wydatne usta.
Przy podbródku wyrzeźbiona dołączana broda, symbol zjednoczenia faraona z Ozyrysem.

    Obecnie twarz jest pozbawiona nosa i brody. Egipskie sfinksy miały płeć męską i nie posiadały skrzydeł, czym odróżniały się od sfinksów z mitologii sumeryjskiej i greckiej. W 1816 odkopano fragmenty brody i ureusza Sfinksa, które obecnie znajdują się w Brytyjskim Muzeum i w Muzeum Egipskim w Kairze. Zagadką pozostaje przeznaczenie trzech tuneli odkrytych wewnątrz posągu. Zachowane resztki polichromii pozwalają przypuszczać, że Sfinks pierwotnie był nią pokryty.
    W sąsiedztwie Wielkiego Sfinksa oprócz piramidy Chefrena, której oryginalna nazwa brzmi: "Chefren-jest-Wielki", usytuowane są piramidy jego ojca - faraona Cheopsa i jego syna - faraona Mykerinosa.  Zmniejszona wysokość piramidy to znak upływającego czasu. Przypuszcza się, że jasnoczerwone płyty okładziny, które obecnie są tylko na  wierzchołku piramidy Chefrena, pierwotnie mogły zdobić całą powierzchnię piramid. Blask słońca sprawiał, że ich kształt był widoczny z dużej odległości. Jak pisze Michał Ałpatow starożytni Egipcjanie wierzyli, że dusza odradza się jak wschodzące i zachodzące słońce, potrzebuje tylko ciała i specjalnej przestrzeni we wnętrzu piramidy, która "miała przyjąć ciało zmarłego króla, ukryć je i zachować od zniszczenia".

Audiodeskrypcja: Katarzyna Kulpa, Barbara Szymańska, Aleksandra Niedzielska-Sarnes
Fundacja Audiodeskrypcja
www.isztuka.edu.pl

Źródła i polecane strony:
Khan Academy
https://pl.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/egypt-ar...

Sphinx and Pyramids, Dr. Zahi Hawass
http://www.guardians.net/hawass/sphinx-pyramid-main.htm

Zagadka Sfinksa rozwiązana, NAUKA, Newsweek.pl
http://www.newsweek.pl/zagadka-sfinksa-rozwiazana,68915,1,1.html

The Sphinx Mystery – Philip Coppens
http://www.philipcoppens.com/sphinxmystery.html

Piramidy w Gizie
https://www.youtube.com/watch?v=ds8GdZvZvsQ

BRACTWO Himavanti
https://himavanti.wordpress.com/piramidy/

Przejdź do audiodeskrypcji i analizy wybranego dzieła

Grantodawcy

Logotyp programu Kultura Dostępna oraz Narodowego Centrum Kultury
Wschodzący Białystok - logotyp miasta Białystok
Żubr - logotyp Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego
Logotyp Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego