Architekt Poliklet Młodszy
Ok. 340 - 330 rok p.n.e., sztuka grecka, późnoklasyczna, Epidauros, Starożytna Grecja
Budowla kamienna z wapienia, marmuru, kamienia porowatego
Średnica orchestry 21,5 m, średnica widowni 58 m, wysokość widowni 24 m
Sanktuarium Asklepiosa, Epidauros, półwysep Peloponeski, Grecja
Źródło fotografii:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Epidaurus_Theater_02...
W zachodnie, strome zbocze wzgórza Kyrotrion wkomponowany teatr.
Kolisty, płaski kamień ołtarza Dionizosa, otacza szeroki plac ubitej, jasnej ziemi, tworząc miejsce dla chóru tzw. orchestrę.
Od zachodu, blisko orchestry stoi budynek na planie prostokąta – skene.
Za nim opada i rozpościera się krajobraz zalesionych wzgórz.
W oddali pasmo szczytów górskich.
Po bokach i od wschodu orchestrę obejmują koncentryczne półokręgi rzędów widowni - theatron. 55 rzędów wapiennych ławek rozłożonych wachlarzowo na zboczu wznoszącego się wzgórza. Przy skośnych bokach widowni, prostopadle usytuowane bramy do teatru.
Każdą tworzą po trzy filary zwieńczone ozdobnym, trzyczęściowym belkowaniem.
Pomiędzy filarami wejścia do teatru.
Wejście bliżej widowni prowadzi do ławek oraz do orchestry.
Drugie kieruje na rampę wznoszącą się do pierwszego piętra dwukondygnacyjnego budynku skene.
Pierwsza kondygnacja do połowy przykryta płaskim dachem tworzącym miejsce do gry aktorskiej. W tle między filarami wejścia do wnętrza drugiej kondygnacji.
Na parterze, po bokach drzwi, żłobkowane jońskie półkolumny.
Krawędź orchestry obwiedziona jest wapiennym pierścieniem.
Między nią a theatronem biegnie wąski pas brukowanej drogi.
Kolejna kamienna droga rozdziela widownię między 34 a 35 rzędem, tworząc strefę dolną i górną.
Rzędy ławek od dołu rozdziela 13 promieniście rozłożonych pasm schodów.
W strefie górnej pasma podwajają się.
Ławki pierwszego i ostatniego rzędu w strefie dolnej oraz pierwszego w strefie górnej mają oparcia i podłokietniki.
Półkolisty tył widowni wykuty w zboczu wzgórza, boki wspierają się na grubym murze.
Widownia teatru w Epidauros przetrwała do naszych czasów w bardzo dobrym stanie. Najbardziej zniszczony jest pierwszy rząd siedzeń z oparciami i podłokietnikami, przeznaczony dla kapłanów i ważnych osobistości. Zachowała się orchestra z określającym jej granice kamiennym obwodem. Obie bramy wejściowe również ukazują swój pierwotny wygląd. Nie przetrwał centralny ołtarz Dionizosa – w jego miejscu pozostał jedynie płaski kamień. Wygląd skene odtworzony jest hipotetycznie na podstawie ocalałych fragmentów.
Przed rozbudową skene, która miała miejsce w II w. p.n.e., główną przestrzenią dla gry aktorów był wąski pas między budynkiem a orchestrą. Skene pełniła funkcję garderoby i rekwizytorni.
Ściany i drzwi były elementami scenografii. W obrębie orchestry prezentował się chór. Większość badaczy jest zgodna, że wyższy poziom widowni jest również rezultatem rozbudowy z II wieku p.n.e. Widownia pierwotnie mieściła 8 000 widzów, po rozbudowie około – 14 000. Teatr w Epidauros zachował się w tak dobrym stanie, ponieważ do 1881 roku był przysypany ziemią. Obecnie pełni swoją rolę, jest czynnym teatrem i podobnie, jak w starożytności, słynie z wyjątkowej akustyki. Nawet w najdalszych rzędach wyraźnie słychać słowa padające ze sceny, także wypowiadane szeptem.
Audiodeskrypcja: Agnieszka Kramza, Barbara Szymańska
Fundacja Audiodeskrypcja
www.isztuka.edu.pl
Źródła i polecane strony:
M. Ałpatow, Starożytność, [w:] Historia Sztuki, Arkady, Warszawa 1968.
http://whc.unesco.org/en/list/491/
http://www.moja-grecja.pl/perelki.php?str=epidauros
http://www.dreamsonwheels.pl/listing/asklepiejon-w-epidauros-peloponez/
https://www.whitman.edu/theatre/theatretour/epidaurus/epidaurus.htm
http://www.ancient.eu/epidaurus/
http://www.epidavros.gr/en/odimos/taytotita-tis-epidavroy/to-theatro-tis...
http://odysseus.culture.gr/h/2/eh251.jsp?obj_id=735
http://www.didaskalia.net/studyarea/visual_resources/epidaurus3d.html
http://www.theatron.org/
http://thebooktrap.weebly.com/anthonys-blog/the-ancient-greek-theatre
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifact?name=Epidauros%2c+Theater&o...
http://www.theatron3.cch.kcl.ac.uk/index.php?id=99
http://www.athensinfoguide.com/excepidavros.htm
http://www.holidaycheck.pl/pi/a40284b6-fb46-32fa-b522-d5256717ff06
http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/fast_track/9539673.stm
