Autor Eksekias
Ok. 530-525 p.n.e., sztuka grecka, okres archaiczny, Vulci, Italia
Czarnofigurowe malarstwo wazowe, attyckie
Wysokość 61 cm, średnica otworu 28 cm
Museo Etrusco - Musei Vaticani, Muzeum Etruskie - Muzea Watykańskie, Watykan, Włochy
Źródła fotografii:
Wikimedia
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/Akhilleus_Aias_MGEt_...
WorldImages
http://worldimages.sjsu.edu/VieO89913?sid=251709&x=18711126
http://worldimages.sjsu.edu/VIEO89912?sid=251709&x=18711150
Wysoka, czarna waza o miękkich, zaokrąglonych konturach i uchwytach po bokach szyi.
Czerń wydłużonego, rozszerzającego się ku górze brzuśca, rozświetla szeroki, jasnoczerwony pas.
Na jego tle czarne figury Achillesa i Ajaksa siedzących po obu stronach stolika o kształcie czarnego kwadratu.
Szyja wazy obrysowana podwójnym ornamentem palmetowym.
Tworzą go symetrycznie rozłożone liście palmy.
Owalne uchwyty wsparte na brzuścu, pokryte dwoma rzędami sercokształtnych listków bluszczu. Wokół podstawy wąski ornament trójkątnych, wydłużonych promieni, zwróconych
w stronę malowidła.
Jasna czerwień tła nierównomiernie rozłożona, przetarta.
Czarne figury: z lewej Achillesa w pancerzu, po prawej Ajaksa w zbroi, ukazane z profilu.
Obaj lekko pochyleni, siedzą na małych stołkach o formie czarnych prostokątów.
Na głowie Achillesa wysoki hełm o zaokrąglonym szczycie z długim pióropuszem.
Ajaks ma półdługie kręcone włosy. Ich spiralna linia zarysowana czerwoną barwą.
Spod opaski na czoło spływają grube loki.
U każdego na czarnej twarzy, frontalnie zarysowane jedno okrągłe, czerwone oko z czarną źrenicą. Nosy długie i proste. Usta lekko zaciśnięte, wargi obwiedzione czerwonym konturem.
Przy ustach Achillesa mały napis:
TESARA - cztery,
przy Ajaksa:
TRI - trzy.
Ich prawe dłonie nad blatem stolika.
Lewą, tuż przy barku, trzymają po dwie włócznie wsparte o ziemię.
Czerwone linie na ręku Ajaksa zarysowują muskulaturę.
Lewa ręka Achillesa skryta za tułowiem, końce włóczni wznoszą się za plecami.
Po plecach wojowników ku ziemi spływają czarne peleryny, dekorowane rozetami czerwonych kwiatów, poprzecinanych naprzemiennie poziomymi paskami czerwonych, geometrycznych meandrów i ślimacznic.
Torsy oraz nogi na udach i pod kolanami chronione czarnymi elementami zbroi, zaznaczonej rysunkiem miękkich, zaokrąglonych czerwonych linii. Stopy bose.
Za wojownikami, na zaokrąglone boki brzuśca nakładają się duże, czarne tarcze dekorowane wojenną maską i wizerunkami węży narysowanych czerwoną linią.
Na tarczę Ajaksa nasadzony hełm z pióropuszem.
W górze na czerwonym tle waza sygnowana czarnymi małymi słowami:
Eksekias egraphse m'kapoiesen
Eksekias zrobił mnie i ozdobił.
Eksekias - grecki garncarz i malarz z Attyki. Malowidło wazowe ukazujące Achillesa i Ajaksa jest uważane za jedno z istotniejszych dla malarstwa czarnofigurowego. W trakcie wypalania ceramiki powierzchnie pokryte pokostem stawały się czarne i szkliste, niepomalowane - czerwone. Eksekias mistrzowsko wykorzystał krzywizny naczynia dla podkreślenia ruchu pochylających się nad stolikiem postaci. Z wyrafinowaniem operował precyzyjnym i delikatnym rysunkiem linii. Wybrany temat obrazu z pozoru lekki jest jednak niejednoznaczny, a uchwycony moment niedopowiedziany. Przyjęło się, że wojownicy grają wykorzystując czas odpoczynku między bitwami na polach Troi. Niewykluczone też, że pochylają się nad mapą wojennych działań. Bohaterowie homeryckiej Iliady mają przed sobą najcięższe przeżycia i być może jest to ostatnia chwila, kiedy widzimy przyjaciół razem nie w pożodze wojny.
Ujęty przez Eksekiasa temat rozgrywania gry planszowej przez istotne postacie Iliady na trojańskich polach bitewnych - znalazł wielu naśladowców, był kopiowany ponad 150 razy w ciągu następnych pięćdziesięciu lat.
Audiodeskrypcja: Aleksandra Niedzielska-Sarnes, Barbara Szymańska
Fundacja Audiodeskrypcja,
www.isztuka.edu.pl
Źródła i polecane strony:
Musei Vaticani, Museo Gregoriano Etrusco, Watykan
http://mv.vatican.va/2_IT/pages/x-Schede/MGEs/MGEs_Sala19_04_056.html
The Classical Art Research Centre
http://www.beazley.ox.ac.uk/tools/pottery/painters/keypieces/blackfigure...
Witryna Moja Grecja
http://www.moja-grecja.pl/kultura.php?str=ceramika
THE ONLINE DATABASE OF ANCIENT ART
http://ancientrome.ru/art/artworken/img.htm?id=1804#sel=10:52,10:61
Słownik sztuki starożytnej Grecji i Rzymu, Alfred Twardecki
http://www.wiw.pl/kulturaantyczna/twardecki/termin.asp?et=00110
HELLAS INHABITANTS OF THE SHINY STONE
http://hellas-inhabitants.tumblr.com/post/103653151862